ويروس‌هاي سرماخوردگي پس از ورود به بدن در مخاط دستگاههاي تنفسي ايجاد بيماري کرده و همراه با ترشحات دستگاه تنفسي از فردي به فرد ديگر قابل انتقال است و دست دادن، روبوسي، عطسه و سرفه در محلهاي عمومي باعث انتقال آن مي‌شود.

 رطوبت و درجه حرارت در انتشار ويروس نقش دارد، اين بيماري در کشورهاي مناطق معتدل در فصل سرما (زمستان و پاييز) به علت بارندگي و رطوبت بيشتر است.

از ديگر علل افزايش بروز سرماخوردگي در فصل سرما حضور در مكان‌هاي شلوغ همچون وسايل نقليه عمومي و تجمع در فضاهاي بسته و عدم استفاده از تهويه مناسب است.

تغذيه يکي از فاکتورهاي موثر در عملکرد سيستم ايمني است. بنابراين سوء تغذيه در بروز بيماري‌هاي عفوني نقش مهمي را ايفا مي‌کند. ابتلا به بيماري‌هاي مزمن قلبي ، کليوي و ريوي نيز فرد را مستعد ابتلا به اين عفونت مي‌کند.

• ویتامین های مفید مصرف کنید

ویتامین D از جمله مواردی است که در مسیر مقابله با ویروس های سرماخوردگی به شما کمک شایانی می کنند. هر فرد با مصرف ۱۰ هزار واحد ویتامین D3 در طول هفته می تواند خطر ابتلا و جذب ویروس های سرماخوردگی را نصف کند.

• برای صبحانه ماست بخورید

موجودات زنده ای که به ناراحتی سیستم گوارش کمک می‌کند و باعث بهبود آن می‌شود می‌تواند شما را از شر سرماخوردگی در امان نگه دارد.

مطالعه ای که در سال ۲۰۱۱ انجام شده است این موضوع را به خوبی پشتیبانی می‌کند. دانشمندان دریافته اند افرادی که پروبیوتیک‌ها را از طریق مکمل یا غذاهای تخمیر شده(همچون ماست، کفیر و کیمچی) مصرف می‌کنند؛ ۱۲ درصد عفونت دستگاه تنفسی فوقانی کمتری خواهند داشت.

عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، نوعی بیماری است که در اثر عفونت حاد قسمت بالایی دستگاه تنفسی به وجود می‌آید و قسمت‌هایی همچون بینی، سینوس‌ها، حلق و حنجره را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد

• قارچ بخورید

مطالعه جدید نشان می‌دهد که قارج سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. افرادی که روزانه قارچ می‌خوردند تعداد سلول‌های T بیشتر و عفونت کمتری داشته اند.

• خواب منظمی داشته باشید

اگر می‌خواهید بدن سالمی داشته باشید باید خواب شبانه شما به اندازه کافی باشد. چرت زدن روزانه نیز مزایای خاص خود را دارد. مطالعات نشان می‌دهد افرادی که خواب شبانه آن‌ها کمتر از ۷ ساعت است سه برابر بیشتر از سایر افراد در معرض سرماخوردگی و آنفلونزا قرار می‌گیرند.

• بینی خود را شستشو دهید

سعی کنید در فصل‌های سرد سال این عادت را داشته باشید. زمان خواب بینی خود را با آب جوشیده و نمک شستشو دهید (البته آب نباید داغ باشد و مقدار نمک بسیار کم باشد). شما می‌توانید از محلول‌های موجود در بازار نیز استفاده کنید.

اینکار به شما کمک می‌کند ذرات ویروسی را از مسیر هوایی خود پاکسازی کنید.

• قرص روی بخورید

به محض اینکه احساس کردید حالتان خوب نیست روی بخورید. البته اگر قصد دارید از مکمل‌های حاوی روی استفاده کنید بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت نمایید. روی یک ماده معدنی ضروری و حیاتی برای سلول‌های سیستم ایمنی بدن است.

مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۳ نشان می‌دهد که مصرف روی می‌تواند نشانه‌های سرماخوردگی را تا حد زیادی کاهش دهد و از طول دوره بکاهد. نویسندگان مطالعه پیشنهاد کرده اند افراد روزانه ۷۵ میلی گرم روی مصرف کنند. از مواد غذایی حاوی روی بهره مند شوید.

روی علاوه بر اینکه می‌تواند طول دوره سرماخوردگی را کاهش دهد، به ترمیم زخم نیز کمک می‌کند و از بروز عفونت‌های غیر قابل کنترل پیشگیری می‌کند.

• مایعات و دمنوش فراوان بنوشید

مایعات، مخاطی که در طول بیماری ایجاد می‌شود را کمترمی‌کند و آن را نازک‌تر می‌سازد. زمانی که مخاط پر شده با میکروب نازک تر می‌شود از بین بردن آن بسیار ساده تر و آسان تر خواهد بود. متخصصان پیشنهاد می‌کنند حداقل دو لیتر آب در روز نوشیده شود..

• استفاده از پروبیوتیک‌ها را فراموش نکنید

مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۲ دو گروه از دانشجویانی که از سرماخوردگی رنج می‌بردند را مورد بررسی قرار داده است. گروهی که از مکمل‌های حاوی پروبیوتیک با لاکتوباسیلوس رامنوسوس استفاده کرده بودند دو روز زودتر درمان یافتند و نشانه‌های کمتری داشتند.

• روغن ضروری را استشمام کنید

چندین بار در روز، از روغن گیاهانی همچون آویشن و اکالیپتوس استفاده کنید. چند قطره از این روغن‌ها را به آب جوش اضافه کنید و بوی بخار آن را استشمام کنید. بوی شبیه منتول می‌تواند مسیر هوایی شما را باز کند. همچنین این روغن‌ها دارای خواص ضد میکروبی هستند و می‌توانند به شما کمک کنند.

• زمانی که مریض هستید؛ ورزش‌های سنگین انجام ندهید

انجام تمرینات سبک ممکن است مشکلی ایجاد نکند اما زمانی که به سختی سرما خورده‌اید بهتر است از انجام تمرینات سخت و سنگین خودداری کنید. بدن شما برای مبارزه با ویروس به انرژی نیاز دارد. پس انرژی خود را با ورزش‌های سنگین کم نکنید.

• از محلول گرم آب و نمک استفاده کنید

این ترفند بسیار موثر است. نمک به کشتن پاتوژن‌ها کمک می‌کند. پوشش گلو با محلول نمک (یک دوم قاشق چایخوری نمک در یک پیمانه آب گرم) می‌تواند التهاب را کاهش دهد. همین امر به کاهش میکروب‌ها نیز کمک می‌کند.

• خوردن سوپ داغ را فراموش نکنید

سوپ مرغ یکی از غذاهای قدیمی است که طرفداران زیادی دارد. این غذای خوشمزه کارهای زیادی برای بدن انجام می‌دهد. سوپ داغ به باز شدن مسیرهای هوایی کمک می‌کند و باعث تنفس بهتر می‌شود. اما این همه ماجرا نیست.

مطالعه ای که در مجله Chest منتشر شده است نشان می‌دهد که سوپ مرغ خاصیتی دارد که حرکت سلول‌های سفید مبارزه کننده با عفونت را کندتر می‌کند. هر چقدر حرکت این سلول‌ها آهسته باشد، زمان بیشتری برای مبارزه سپری می‌شود.

• یک قاشق غذاخوری عسل بخورید

بیشتر متخصصان بر این باورند که عسل خاصیت ضد میکروبی دارد. این ماده می‌تواند گلو را پوشش دهد و از درد آن بکاهد.

• نحوه خوابیدن خود را اصلاح کنید

زمانی که به پشت می‌خوابید؛ مخاط در حفرات سینوسی جمع می‌شوند و همین امر منجر به ایجاد عفونت یا سینوزیت مزمن می‌شود. در عوض سعی کنید با زاویه ۴۵ درجه‌ای بخوابید.

• چای گیاهی بنوشید

به جای نوشیدن قهوه تلخ و نسکافه، مصرف چای سبز را افزایش دهید. نوعی کاتچین موسوم به EGCG موجب انهدام ویروس های آنفولانزا شده و راه ورود آن ها به سیستم داخلی بدن را مسدود می کند. دانشمندان آلمانی در این رابطه بیان داشته اند که این عنصر حتی ممکن است در پیشگیری از ورود باکتریِ ایجادکننده ذات الریه نیز نقش مهمی ایفا کند.

به همین منظور، خوب است که در طول روز مقدار زیادی چای سبز بنوشید.

• واکسن بزنید

یکی از بهترین و موثرترین روش های پیشگیری از ابتلا به آنفولانزا در طول فصول سرما، واکسن آنفولانزاست. واکسن در بدترین حالت، نشانه های بیماری را تا حد زیادی کاهش می دهد و بدنتان را در مقابل ویروس های مورد بحث مقاوم می کند.

• پیش از واکسن زدن ورزش کنید

کارشناسان باور دارند، اگر پیش از تزریق واکسن ورزش کنید، التهاب پس از ورزش باعث افزایش واکنش های دفاعی بدن در مقابل ویروس های موجود در واکسن می شود. این امر در نهایت به بیشتر شدن قدرت ایمنی بدن در مقابل ویروس منجر می گردد.

بر اساس یک تحقیق بریتانیایی، افرادی که ۲۵ دقیقه برای افزایش دور بازوی خود وزنه می زنند، واکنش های سیستم ایمنی بدن خود را نیز افزایش می دهند.

• مجراهای بینی خود را در سرما بپوشانید

مویچه های موجود در حفره های بینی و سینوس ها در دور کردن و از بین بردن عوامل بیماری زا بسیار موثر هستند. به گفته دکتر جیمز پالمر، هنگامی که این مویچه ها در معرض هوای گرم قرار می گیرند، حرکاتشان تندتر می شود، اما در هوای سرد، به طور ضعیف تری حرکت کرده و در نتیجه در پاکسازی عوامل بیماری زا کندتر رفتار می کنند.

به همین خاطر، وقتی برای مدت طولانی در معرض هوای سرد تنفس کنید، امکان جذب ویروس های آنفولانزا زیاد می شود.

• سبزیجات را بجوشانید

سبزیجاتی همانند کلم سبز، اسفناج و برگ چغندر را به مدت ۲ تا ۳ دقیقه در آب بجوشانید، سپس آن ها را درون آب یخ بریزید تا روند پختشان قطع شود و بعد مصرف کنید. پخته شدن سبزیجاتی همانند اسفناج باعث از بین رفتن عناصر بیماری زای موجود در آن ها می شود.

• هوای خانه را مرطوب نگه دارید

گرم نگه داشتن راه تنفس برای پیشگیری از سرماخوردگی به تنهایی کافی نیست. بینی فردی که دچار بیماری شده باید مرطوب نیز باشد. اگر حفره های بینی خشک بشوند، عناصر طبیعی آنتی باکتریال نمی توانند به درستی وظایف خود را به انجام برسانند. به همین خاطر لازم است که میزان رطوبت خانه را بین ۳۰ تا درجه نگه دارید.

در مواقعی که بیرون از خانه هستید، با استفاده از سرم های قندی نمکی، بینی خود را سه تا ۴ بار در روز شست‌وشو دهید.

• عرق کنید

نرمش کردن برای از بین بردن سرفه و عطسه کفایت نمی کند. به گزارش محققان کره ای، وقتی ورزش سنگین انجام می دهید به حدی که بدنتان خیس عرق می شود، در واقع به سلول های کشنده طبیعی دستور می دهید تا ویروس سرماخوردگی را از بین ببرند. تمریناتی که موجب افزایش میزان آدرنالین می شوند نیز باعث جمع شدن عروق خونی در اطراف غشا مخاطی می شوند و این امر به از بین رفتن مشکلات تنفسی کمک شایانی می کند.

• ماهی مصرف کنید

برای از بین بردن نشانه های آنفولانزا و سرماخوردگی بهتر است مصرف ماهی را افزایش دهید. با افزایش میزان امگا سه می توانید باعث تحریک سلول هایی بشوید که با تولید عوامل بیماری زا مبارزه می کنند. در نتیجه فرد از ابتلا به آنفولانزا مصون خواهد ماند.

• از اکالیپتوس بهره بگیرید

در یکی از تحقیقات اخیر مشخص شده که اوکالیپتول که در گیاه اوکالیپتوس به وفور یافت می شود، در کاهش نشانه های سرماخوردگی بسیار موثر است. گفته می شود این عنصر به کاهش التهاب و تورم کمک کرده و موجب گشاد شدن نایچه ها در ریه ها و در نتیجه جریان بهتر هوا می شود.

افرادی که از برونشیت حاد رنج می برند، می توانند با مصرف ۲۰۰ میلی گرم اکالیپتول پیش از هر وعده ی غذایی، نشانه های این بیماری را تا ۲۲ درصد افزایش دهند.

• زنجبیل مصرف کنید

برای رفع ناخوشی ها، نوشیدنی های حاوی زنجبیل بنوشید. محققان تایلندی کشف کرده اند که زنجبیل تازه از چسبیدن ویروس های مرکب تنفسی به سلول ها پیشگیری می کند و حتی موجب کاهش قابلیت تکثیر آن ها نیز می شود.

فقط یک نوع میکروب در موارد مزمن می تواند به برونشیت یا ذات الریه منتهی گردد. برای پیشگیری از فعالیت های آن در بدن، زنجبیل تازه را رنده کرده و درون آب جوش بریزید و به صورت دمنوش میل کنید. یا درون غذاهای خود بریزید.

• دست های خود را زیاد بشویید

آب و صابون بهترین محلول برای از بین بردن ویروس های روی پوست هستند. پس از شستن دست ها حتما آن ها را به خوبی خشک کنید زیرا دست های خیس خیلی بیشتر و راحت تر می توانند میکروب و آلودگی را منتشر کنند.

• یوگا کنید

یوگا و ورزش های مشابه آن باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شوند و در نتیجه فرد می تواند با قوای بیشتری با بیماری هایی همانند سرماخوردگی، آنفولانزا و ذات الریه مبارزه کند.

ترکیب ورزش های فیزیکی و ریلکسیشن  با هم موجب افزایش بتادیفنسین ۲ در بزاق می شود، نوعی پپتید که همه میکروب ها را از بین می برد. تنها ۹۰ دقیقه یوگا میزان ترشح بتادیفنسین ۲ را دو برابر بیشتر می کند.

• آدامس بجوید

برخی از محققان بیان داشته اند که زایلیتول، شیرین کننده موجود در آدامس می تواند از آلوده شدن گوش ها و سینوس ها به ویروس های سرماخوردگی پیشگیری کند.

• خوب و کافی خوابیدن

محققان فنلاندی ثابت کرده اند که خواب کمتر از ۴ ساعت در شبانه روز می تواند روی ژن های فرد تاثیر گذاشته و روند سیستم ایمنی بدن او را تغییر داده و احتمال ابتلا به بیماری ها را در وی افزایش دهد. به همین خاطر، لازم است همه تمهیدات لازم برای داشتن خواب بهتر را انجام داده و پیش از نیمه شب به خواب بروید.